Thủy năng đã được sử dụng từ xa xưa từ thời nền văn minh Lưỡng Hà và Hy Lạp cổ đại, nơi mà các hạng mục thủy lợi đã được sử dụng từ thiên niên kỷ thứ VI trước Công nguyên và đồng hồ nước đã được sử dụng từ đầu thiên niên kỷ thứ II trước Công nguyên. Những ví dụ khác về sử dụng sức nước gồm có hệ thống Qanat ở Ba Tư cổ đại và hệ thống dẫn nước Turpan ở Trung Quốc cổ đại.

Bánh xe nước và cối xay nước

Sức nước đã được sử dụng hàng trăm năm nay. Ở Ấn Độ, bánh xe nước và cối xay nước đã được xây dựng; ở Đế quốc La Mã, các cối xay gió dùng sức nước dùng để xay bột từ hạt ngũ cốc, và cũng được dùng để cưa gỗ và đá; ở Trung Hoa, cối xay nước đã được sử dụng rộng rãi từ thời nhà Hán. Năng lượng của sóng nước chảy ra từ một bồn nước được sử dụng để đãi quặng kim loại trong một phương pháp được gọi là hushing. Phương pháp này được sử dụng đầu tiên ở mỏ vàng Dolaucothi ở xứ Wales kể từ năm 75 sau Công nguyên, nhưng đã được phát triển ở Tây Ban Nha ở mỏ Las Medulas. Hushing cũng được sử dụng rộng rãi ở Anh vào thời Trung cổ và thời kì sau đó để đãi quặng chì và thiếc. Nó còn được sử dụng sau đó trong phương pháp thủy lực trong suốt thời kỳ cuộc đổ xô đi tìm vàng ở California.

Ở Trung Quốc và các nước Á Đông còn lại, sức nước còn giúp làm quay bánh xe dẫn nước vào các kênh thủy lợi. Vào thời kỳ đầu của cuộc cách mạng Công nghiệp ở Anh, nước là nguồn năng lượng chính cho các phát minh như cơ cấu sức nước của Richard Arkwright.[1] Mặc dù việc sử dụng hơi nước trong nhiều nhà máy và xưởng xay xát lớn, thủy năng vẫn được sử dụng trong suốt thế kỷ 18,19 tiếp theo trong nhiều nhà máy nhỏ hơn, như phần dẫn động của đường ống lò cao nhỏ (như lò Dyfi)[2] và cối xay, được xây dựng tại thác Saint Anthony, lợi dụng độ cao 50-foot (15 m) trên Sông Mississippi.

Vào những năm 1830, thời hoàng kim của kỷ nguyên xây dựng kênh đào, sức nước cũng được dùng để vận chuyển bằng xà lan lên và xuống những ngọn đồi dốc bằng cách sử dụng đường ray dốc.

Ống dẫn thủy năng

Mạng lưới thủy năng, sử dụng các đường ống mang lưu chất bị nén để truyền tải năng lượng cơ học từ nguồn, như bơm, tới người dùng đầu cuối. Được mở rộng trong các thành phố thời nữ hoàng Victoria, Anh. Một mạng lưới thủy năng cũng được sử dụng ở Geneva, Thụy Sĩ. Jet d'Eau nổi tiếng có nguồn gốc là một van áp lực dư của hệ thống này.[3]